Αποσμητικά χωρίς αλουμίνιο

Ορισμένες ετικέτες αποσμητικού αναφέρουν στα συστατικά όρους της Διεθνούς Ονοματολογίας Συστατικών Καλλυντικών (INCI*) όπως aluminum chlorohydrate ή aluminum sesquichlorohydrate. Για να καταλάβετε γιατί, είναι σημαντικό να γνωρίζετε τη διαφορά μεταξύ ενός αποσμητικού και ενός αντιιδρωτικού. Ένα αποσμητικό δεν περιορίζει την εφίδρωση, αλλά εξουδετερώνει τη δημουργία οσμών ή καλύπτει τις οσμές. Ένα αντιιδρωτικό, αντιθετως, ελέγχει τις οσμές μειώνοντας τη δημιουργία ιδρώτα. Το αλουμίνιο, ή μάλλον ορισμένα άλατα αλουμινίου, χρησιμοποιούνται για να μπλοκάρουν τους πόρους των ιδρωτοποιών αδένων μας, προσφέροντας αντιιδρωτικό αποτέλεσμα.

_{*Διεθνής Ονοματολογία Συστατικών Καλλυντικών}

Το αλουμίνιο (χημικό στοιχείο με σύμβολο Al) είναι το τρίτο πιο κοινό στοιχείο στον φλοιό της γης μετά το οξυγόνο και το πυρίτιο και το πιο κοινό μέταλλο. Είναι ελαφρύ, με σχετικά απαλή υφή, ανθεκτικό και εξαιρετικά αντιδραστικό. Όταν εκτίθεται στον αέρα, το αλουμίνιο σχηματίζει γρήγορα ένα λεπτό στρώμα οξειδίου, το οποίο προκαλεί τη χαρακτηριστική θαμπή, ασημόγκριζη εμφάνισή του. Αυτό το αδιαπέραστο στρώμα οξειδίου καθιστά το καθαρό αλουμίνιο εξαιρετικά ανθεκτικό στη διάβρωση.

Λόγω της αντιδραστικότητάς του, το αλουμίνιο απαντάται στη φύση σχεδόν αποκλειστικά σε στερεές χημικές ενώσεις, για παράδειγμα σε αδιάλυτα στο νερό ορυκτά όπως άργιλος, οξείδιο αργιλίου (αλουμίνα), γνεύσιος, γρανίτης ή ακόμα και σε πολύτιμους λίθους, όπως το κορούνδιο και το ζαφείρι.

Το αλουμίνιο βρίσκεται επίσης σε πολλά φυτά και φρούτα με τη μορφή διαφόρων αλάτων. Αυτό συμβαίνει επειδή τα φυτά μπορούν να απορροφήσουν διαλυμένες ενώσεις αλουμινίου από το έδαφος. Τα φυτά απορροφούν το αλουμίνιο σε διάφορους βαθμούς. Οι θάμνοι τσαγιού μπορούν να περιέχουν υψηλές ποσότητες (έως 5000 mg/kg επί ξηρού βάρους), ενώ άλλα φυτά που αναπτύσσονται σε μεγαλύτερο ύψος περιέχουν μόνο περίπου 200 mg/kg.

Το αλουμίνιο ανήκει στα ιχνοστοιχεία, τα οποία είναι μέταλλα που απορροφώνται στον οργανισμό σε μικρές ποσότητες μέσω της τροφής, του νερού ή του αέρα. Ως ιχνοστοιχείο, το αλουμίνιο δεν έχει καμία γνωστή λειτουργία στο μεταβολισμό των ανώτερων φυτών και των ζώων. Ως εκ τούτου, ταξινομείται ως «μη απαραίτητο» για τον άνθρωπο, τα ζώα και τα φυτά, αν και σε ορισμένα φυτά, όπως η φτέρη και το εκουϊζέτο, παίζει ζωτικό ρόλο.

Οι άνθρωποι απορροφούν το αλουμίνιο κυρίως μέσω του γαστρεντερικού συστήματος και το αποβάλλουν ξανά μέσω των νεφρών. Υπάρχουν βάσιμες επιστημονικές αποδείξεις ότι το αλουμίνιο δεν συσσωρεύεται στο σώμα εάν τα νεφρά λειτουργούν σωστά. Ωστόσο, εάν η νεφρική λειτουργία είναι μειωμένη και η έκθεση στο αλουμίνιο συνεχιστεί, μπορεί να εμφανιστούν συμπτώματα δηλητηρίασης.

Η υπερβολική ποσότητα αλουμινίου μπορεί να παρεμποδίσει τον σχηματισμό οστικής μάζας στον άνθρωπο και πιθανώς να επηρεάσει άλλες διαδικασίες στο σώμα, για παράδειγμα να οδηγήσει σε χαμηλότερα επίπεδα ασβεστίου και μαγνησίου. Δεν υπάρχει επιστημονική απόδειξη σύνδεσης μεταξύ των συμπτωμάτων της άνοιας και των αυξημένων ποσοτήτων αλουμινίου που υπάρχουν στις νευρικές πλάκες που χαρακτηρίζουν τη νόσο Αλτσχάιμερ. Αυτές οι πλάκες είναι εξωκυττάριες εναποθέσεις στον εγκέφαλο. Το αλουμίνιο προφανώς συνδέεται με τις πλάκες και συσσωρεύεται σε αυτές. Δεν υπάρχουν αποδεδειγμένα στοιχεία ότι η υψηλή διατροφική πρόσληψη αλουμινίου (έως 850 mg/kg βάρους σώματος την ημέρα σε μελέτες σε ζώα) μπορεί να έχει καρκινογόνο δράση ή να προκαλέσει καρκίνο του μαστού.

• Συνολικά, περίπου 50 διαφορετικές ουσίες που περιέχουν αλουμίνιο χρησιμοποιούνται σε διάφορα καλλυντικά προϊόντα. Αυτές οι ουσίες έχουν πολύ διαφορετικές ιδιότητες, όπως υδατοδιαλυτότητα ή σταθερότητα σε διαφορετικές τιμές pH.
• Ειδικά η υδατοδιαλυτότητα είναι πολύ σημαντική για τα καλλυντικά. Μόνο οι υδατοδιαλυτές ουσίες μπορούν να μεταβολιστούν από το σώμα και επομένως να πυροδοτήσουν μια αντίδραση, είτε θετική είτε αρνητική.
• Ουσίες που περιέχουν αλουμίνιο χρησιμοποιούνται κυρίως σε αποσμητικά και αντιιδρωτικά, κραγιόν, οδοντόκρεμες, καθώς και ως επίστρωση για φίλτρα UV σε αντηλιακά.

Τα αντιιδρωτικά χρησιμοποιούν κυρίως υδατοδιαλυτά άλατα, όπως το χλωροϋδρικό αλουμίνιο (aluminium chlorohydrate). Αυτά τα άλατα είναι υδατοδιαλυτά σε χαμηλές, όξινες τιμές pH. Για να χρησιμοποιηθούν σε προϊόντα, τα άλατα διαλύονται σε νερό. Όταν το προϊόν εφαρμόζεται στο δέρμα, τα άλατα συνδυάζονται με τον ιδρώτα και το δέρμα που έχουν πιο ουδέτερα επίπεδα pH. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα χημικά αδρανή, μη αντιδραστικά συμπλέγματα με σχετικά υψηλό μοριακό βάρος. Ο σχηματισμός αυτών των συμπλεγμάτων εμποδίζει τις ουσίες που περιέχουν αλουμίνιο να διεισδύσουν μέσω του δέρματος και εμποδίζει το σώμα να απορροφήσει το αλουμίνιο. Αυτά τα συμπλέγματα παίζουν βασικό ρόλο στην αντιιδρωτική λειτουργία. Σφραγίζουν τους αγωγούς του ιδρώτα για να εμποδίσουν τον ιδρώτα να φτάσει στην επιφάνεια του δέρματος, έτσι ώστε το δέρμα να παραμένει στεγνό. 

Τα φυσικά αποσμητικά Weleda δεν είναι αντιιδρωτικά που φράζουν τους πόρους για να αποτρέψουν τον ιδρώτα. Tα αποσμητικά Weleda δεν περιέχουν άλατα αλουμινίου, αλλά μόνο συστατικά φυσικής προέλευσης. Αυτά τα φυσικά συστατικά μειώνουν τη δραστηριότητα των βακτηρίων που αλλάζουν τη σύνθεση του νωπού, άοσμου ιδρώτα. Η δυσάρεστη μυρωδιά του ιδρώτα αναδύεται μόνο μέσω αυτής της βακτηριακής δραστηριότητας. Τα αιθέρια έλαια που χρησιμοποιούνται στα αποσμητικά Weleda σε μορφή spray και roll-on ενισχύουν τη συνολική αντιμικροβιακή δράση, η οποία επιβραδύνει την ανάπτυξη βακτηρίων και καλύπτει τη μυρωδιά του ιδρώτα.

Στα κραγιόν χρησιμοποιείται αλουμίνιο σε μορφή οξειδίου του αργιλίου, σε συνδυασμό με οργανικές χρωστικές ουσίες, για να τα κάνει αδιάλυτα. Πρόκειται για επίσης πολύπλοκες δομές με υψηλό μοριακό βάρος, όπου η περιεκτικότητα σε αλουμίνιο είναι πολύ χαμηλή. Στα αντηλιακά, τα ορυκτά φίλτρα UV συχνά επικαλύπτονται με οξείδιο του αργιλίου. Στις οδοντόκρεμες, τα αδιάλυτα στο νερό μεταλλικά στοιχεία που περιέχουν αλουμίνιο χρησιμοποιούνται συχνά ως ήπια καθαριστικά.

Η Ευρωπαϊκή Επιστημονική Επιτροπή για την Ασφάλεια των Καταναλωτών (SCCS) επιβεβαίωσε ότι τα συστατικά που περιέχουν αλουμίνιο είναι «ασφαλή» για χρήση ως πρώτες ύλες στα καλλυντικά. Προσδιόρισε επίσης ασφαλή όρια συγκέντρωσης για την παρουσία αλουμινίου, ανάλογα με την κατηγορία προϊόντος. Η SCCS κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η πρόσληψη αλουμινίου μέσω της καθημερινής χρήσης καλλυντικών προϊόντων είναι αμελητέα σε σύγκριση με εκείνη από άλλες πηγές, όπως τα τρόφιμα. Αυτό σημαίνει ότι το αλουμίνιο που έχουμε στο σώμα μας απορροφάται κυρίως μέσω των τροφών – συγκριτικά, οι ποσότητες που πιθανώς απορροφούμε μέσω των καλλυντικών είναι πολύ μικρές.

Τα καλλυντικά προϊόντα Weleda δεν περιέχουν υδατοδιαλυτές ενώσεις αλουμινίου. Ωστόσο, σε ορισμένα φυσικά καλλυντικά προϊόντα, η Weleda χρησιμοποιεί διαφορετικά είδη αργίλου ως πρώτη ύλη, όπως η φυσική άργιλος με την ονομασία INCI «magnesium aluminium silicate». Αυτή η δερματολογικά καλά ανεκτή πρώτη ύλη χρησιμοποιείται σε ορισμένες κρέμες και οδοντόκρεμες ως απορροφητικός παράγοντας, ενισχυτής ομοιογένειας και σταθεροποιητής γαλακτώματος. Σε τέτοια αδιάλυτα στο νερό ορυκτά, το αλουμίνιο είναι σταθερά ενσωματωμένο στην κρυσταλλική δομή, η οποία δεν μπορεί να διασπαστεί από το σώμα. Λόγω του μεγέθους του, το ορυκτό δεν μπορεί να απορροφηθεί μέσω του δέρματος ή των βλεννογόνων. Επομένως, το αλουμίνιο που είναι χημικά δεσμευμένο στην άργιλο δεν μπορεί να εισέλθει στο σώμα.

Δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι ένα προϊόν είναι 100% «χωρίς αλουμίνιο», ακόμη και στην περίπτωση των φυσικών καλλυντικών προϊόντων που δεν περιέχουν άργιλο. Αυτό συμβαίνει επειδή το ιχνοστοιχείο μπορεί να υπάρχει σε άλλες πρώτες ύλες. Το νερό, για παράδειγμα, περιέχει από τη φύση του μικρές ποσότητες αλουμινίου, όπως και τα φυτά και επομένως τα φυτικά εκχυλίσματα που παράγονται από αυτά.